مدار فرمان مداری است شامل کنتاکتور، رله، تایمر، فیوز، شستی استپ و استارت، لامپ های سیگنال، رله های حرارتی (ترموستات یا بی متال)، لیمیت سوییچ ها، کلیدهای تابع فشار، کلیدهای شناور، سنسورها و کلیدهای تابع دور که وظیفه کنترل و فرماندهی سیستم الکتریکی را بر عهده دارد.
کنتاکتور یک کلید مغناطیسی است که وقتی ولتاژ مورد نظر به آن اعمال میشود، یک سری کنتاکت باز را بسته و یک سری کنتاکت بسته را باز میکند.
استفاده از کنتاکتور نسبت به کلیدهای دستی و صنعتی مزایایی دارد که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف کننده میتواند از راه دور کنترل شود
- مصرف کننده میتواند از چند محل کنترل شود
- امکان طراحی مدار فرمان اتوماتیک برای مراحل مختلف کار مصرف کننده وجود دارد
- سرعت قطع و وصل آن بالا و استهلاک آن پایین است
- حفاظت مطمئن تر و کامل تر مدار فرمان
- عمر موثر بیشتری دارند
- هنگام قطع برق، مدار مصرف کننده نیز قطع میشود و به استارت مجدد نیاز پیدا میکند، در نتیجه از خطرات وصل ناگهانی دستگاه جلوگیری میکند
شناخت مشخصات کنتاکتور
نوع کنتاکتور
با توجه به مصرف کننده و مشخصات آن، کنتاکتورها دارای قدرت و جریان عبوری مشخصی برای ولتاژهای مختلف هستند. برای اتصال مصرف کننده به شبکه، باید از کنتاکتوری استفاده کرد که تیغه های آن تحمل جریان راه اندازی و دائمی را داشته باشند و نیز در صورت اتصال کوتاه، جریان لحظه ای بسیار زیادی که از مدار میگذرد، و یا جرقه ای که در زمان اتصال مدار ایجاد میشود آسیبی به آن نزند.
شستی استپ استارت و سلکتور سوییچ های فرمان
شستی ها از جمله وسایل فرمان هستند که تحریک آنها به وسیله دست انجام میشود و در انواع مختلف و برای کاربردهای متفاوت طراحی میشوند.
شستی که پس از تحریک، دو اتصال قطع را وصل میکند شستی استارت و شستی که پس از تحریک، دو اتصال وصل را قطع میکند شستی استپ نام دارد. شستی هایی که این دو عمل را بصورت همزمان انجام میدهند، شستی استپ- استارت دوبل نام دارند.
ساخت و فروش بوستر پمپ آبرسانی با بهترین کیفیت
رله اضافه بار (حرارتی یا بی متال)
از دستگاه های الکتریکی باید در مقابل خطرات و خطاهای احتمالی حفاظت کرد. یکی از راه های حفاظت الکتروموتورها، استفاده از رله های حرارتی در برابر اضافه بار است. این رله متشکل از دو صفحه از جنس دو فلز ناهمسان است، هنگامی که حرارات از حد مشخصی عبور کند، فلزها منبسط میشوند و چون ضریب انبساط متفاوتی دارند، بصورت خمیده تغییر اندازه طولی میدهند و باعث قطع شدن یک اتصال میشوند.
شرایط کار این رله ها از -20 تا +60 درجه سانتیگراد متغیر است.
رله مغناطیسی
این رله ها برای کنترل جریان بکار میروند.اصول کار این رله ها بر اساس پدیده مغناطیس پایه گذاری شده.
لامپ سیگنال
از این لامپ ها بعنوان لامپ خبر استفاده شده و نمایانگر قطع بودن، وصل بودن و یا هشدار و خطا میباشند.این لامپ ها معمولا در سه رنگ استاندارد سبز، قرمز و نارنجی بکار میروند.
فیوزها
در کلیه تاسیسات الکتریکی، برای جلوگیری از آسیب هایی ناشی از اتصال کوتاه، نقصان عایق بندی یا اضافه بار به سیستم، از فیوز استفاده میشود.
فیوزها دو دسته بندی عمده دارند: کندکار و تندکار که این تفاوت از نظر زمان پاسخ دهی قطع و وصل میباشد.
کلیدهای محدود کننده
لیمیت سوییچ، که گاهی میکرو سوییچ هم نامیده میشود، کلیدی است که برای قطع و وصل یک حرکت خطی یا دورانی و یا تعویض جهت دوران یک متحرک بکار میرود. این کلید اهرمی دارد که با تحریک آن، یک کنتاکت تحریک میشود که کنتاکت مذبور، خود عامل فرمان دهنده به ماشینی است که هدف کنترل آن میباشد.
نکته مهم در کاربرد این کلیدها وضعیت کنتاکت ها در موقع وارد آمدن نیرو به اهرم آنهاست. کارخانه های سازنده این وضعیت را بر حسب تغییر طولی یا زاویه اهرم مشخص میکنند.
انواع لیمیت سوییچ ساده
- کلید محدود کننده فشار انتهایی
- کلید محدود کننده قرقره ای
- کلید محدود کننده قرقره ای یک طرفه از چپ
- کلید محدود کننده قرقره ای یک طرفه از راست